W żadnym innym rodzaju siedliska w Europie Środkowej nie ma więcej gatunków roślin i zwierząt niż na terenach zalewowych wzdłuż rzek. Życie nad Odrą pulsuje dynamiką okresów zalewów i ustępowania wody. Jedynie kilka procent powierzchni Europy wciąż zajmują tereny zalewowe, ale to właśnie tam można znaleźć ponad połowę rodzimych gatunków roślin! Obszary te należą do najbardziej bogatych w gatunki i najbardziej produktywnych ekosystemów. Mówi się też o wysokiej „bioróżnorodności”.
Ale czym właściwie jest bioróżnorodność?
Jako różnorodność biologiczną lub też bioróżnorodność określa się różnorodność form życia na naszej planecie. Termin różnorodność form życia oznacza zarówno różnorodność gatunków (bielik to nie to samo co bóbr) jak i różnorodność genetyczną w obrębie gatunków (wszystkie bobry różnią się od siebie), a także różnorodność ekosystemów, w których żyją (łąka zalewowa to nie bór sosnowy).
Wszystkie siedliska i istoty żywe na naszej planecie są ze sobą powiązane, podobnie jak ogromna sieć otaczająca Ziemię. Kiedy siedliska są niszczone lub gatunki wymierają, to sieć staje się „dziurawa”. Tylko w przypadku wysokiej bioróżnorodności można zbilansować luki w sieci, a ekosystem nadal pozostanie sprawny. Różnorodność ta jest chroniona w Parku Narodowym Dolina Dolnej Odry oraz w Parku Krajobrazowym Dolina Dolnej Odry. Na terenach zalewowych żyje wiele roślin i zwierząt. Dowiedz się więcej o różnorodności form życia dzięki tekstom i połącz ze sobą rośliny i zwierzęta za pomocą lin. Następnie przekonaj się, jak kruchy jest ten ekosystem, i usuń z tego zbiorowiska tylko samą różankę.
1. Żagnica zielona
Ta duża ważka jest ściśle związana z występowaniem rośliny wodnej - osoki aloesowatej . Tylko na tej roślinie składa ona swoje jaja. Pomiędzy liśćmi osoki o ostrych krawędziach larwy ważek polują na młode ryby, takie jak i owady wodne, a jednocześnie same są bezpieczne przed drapieżnikami.
2. Różanka
Ten „karzeł” wśród ryb karpiowatych nie mierzy więcej niż 8 cm i żyje w małych ławicach. Dlatego też pasuje do wzorca ofiar dla wielu drapieżników na wodzie i w wodzie . Nawet larwy żagnicy zielonej mogą polować na młode różanki! Te z kolei jedzą drobne zwierzęta planktonowe, takie jak rozwielitki, podczas gdy dorosłe ryby są bardziej „wegetariańskie”. Różanki składają jaja wyłącznie do wnętrza żywych małży .
3. Rozwielitka wielka
Rozwielitki są małymi skorupiakami. Należą do zwierzęcego planktonu i są podstawowym źródłem pożywienia dla wielu małych ryb i innych mieszkańców wód. Ich unoszące się na wodzie jaja są odfiltrowywane z wody przez.
4. Wydra
Wydra to wytrawny pływak i nurek. W zależności od dostępności korzysta z różnych źródeł pożywienia, ale szczególnie skutecznie łowi małe i duże ryby. Menu uzupełniają małże. Ważny jest przy tym możliwie naturalny akwen ze zróżnicowaną strefą brzegową.
5. Bielik
To heraldyczne zwierzę Niemiec o rozpiętości skrzydeł dochodzącej do 2,50 metra jest największym rodzimym ptakiem drapieżnym. Bieliki kolonizują obszary leśne w pobliżu bogatych w pożywienie zbiorników wodnych. Oprócz dużych ryb podstawą ich diety jest Grüne Mosaikjungfer przede wszystkim ptactwo wodne.
6. Szczupak
W wolno płynących lub stojących wodach szczupak czai się między roślinami wodnymi na swoje ofiary, mniejsze ryby. Szczupak do rozmnażania potrzebuje płytko zalewanych łąk. Tutaj jednak szybko staje się ofiarą dużych rybożerców takich jak lub .
7. Bocian czarny
W przeciwieństwie do swoich białych krewniaków bocian czarny jest bardzo płochliwy i obecnie niezwykle rzadki. Gniazduje wyłącznie w lasach, natomiast poluje na brzegach akwenów, przede wszystkim na małe ryby i duże owady wodne.
8. Osoka aloesowata
Osoka aloesowata dobrze sobie radzi w ciepłych, bogatych w składniki odżywcze wodach. Tutaj jest idealnym miejscem lęgowym dla i siedliskiem dla larw żagnicy zielonej. Zimą roślina opada na dno zbiornika. W ten sposób chroni siebie i larwy ważek przed zamarznięciem.
9. Rybitwa czarna
Te eleganckie ptaki są spokrewnione z mewami, ale wolą rozmnażać się na terenach podmokłych z dala od wybrzeża. Tutaj szukają spokojnych, dobrze nasłonecznionych wód z dużą ilością roślin wodnych do gniazdowania. Rybitwa czarna jest utalentowanym łowcą ważek, ale wyławia z wody również i inne małe ryby.
10. Skójka malarska
Skójki malarskie to duże małże słodkowodne żyjące na dnie zbiorników i cieków wodnych. Filtrują glony i plankton zwierzęcy z otwartej wody. składa swoją ikrę do wnętrza skójki. Kiedy młode ryby wypływają, to larwy małża przyczepiają się do nich i przez pewien czas żyją jako pasożyty w ich skrzelach, aż oddzielą się jako zdolne do samodzielnego życia małe małże.